موکب بلوکیها

الحمدلله رب العالمین، انقلاب اسلامیِ ایران به رهبریِ امامِ بزرگوار، زمینه ساز تلقیِ جدید و دقیقی از دین اسلام شد و به مسلمانان و حتی بالاتر، همه ی جهان، کارکرد حداکثری دین در همه ی عرصه ها و شئونات اجتماعی و فردی انسان رو نشون داد و هنوز هم، در این مسیر داره حرکت میکنه.طبیعتا در راستای تحقق همچین هدف عظیمی، موانع متناسب با این هدف و همونقدر بزرگ هم، پیشِ روی ما هست که باید از این چالش ها به سلامت عبور کنیم تا هدف، کامل محقق بشه.یکی از بزرگترین چالش های بعد از انقلاب، پیشِ روی اسلام و جامعه ی اسلامی، فضای مجازی بوده و هست.
فضای مجازی به معنای عامش!
میبینم این روزها، بحثِ مدیریت فضای مجازی، فیلترینگ و چگونگی سوق دادن مردم به سمت پیام رسان های داخلی و..داغِ داغه.من اصلا تخصصی در حوزه ی فیلترینگ و قوانینش و اینکه خوبه یا بد، ندارم پس در این حوزه نظری نمیدم و بماند برای اهلش !
اما من میخوام به نکته ای توجه کنیم که کمتر پیش میاد کسی توی این بحث ها، به این نکته دقت کنه و حقاً براش دنبال راه حل و ایده باشه.در حالی که شاید ریشه ی همه ی مشکلات فضای مجازی، به این مسئله برگرده.
اسم مطلب رو گذاشتم امپراتوری الگوریتم ها.

گشت و گذاری در یک نمایشگاه جهانی:
بیاین یک سفر داشته باشیم به حدود دو سالِ گذشته ی میلادی.یعنی سالِ ۲۰۲۰.و وارد نمایشگاهِ اکسپوی دبی_امارات بشیم.توی این نمایشگاه، هر کشور، یه پاویون یا غرفه به معنای عام داره.
در واقع، "اکسپو" مجموعه نمایشگاه‌هایی هست که هر چند سال یک بار توی کشورهای مختلف جهان برگزار می‌شه؛ این رویداد از مهم‌ترین نمایشگاه‌های برگزار شده در جهان به حساب میاد. اکسپو دریچه‌ایه برای نمایشِ گذشته، حال و آینده کشورها تا از این طریق دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه ی فرهنگی و مهم تر از همه، دورنمای توسعه خودشون رو به نمایش بگذارن.هر دوره ی این نمایشگاه، محل عرضه ی اتفاقات جدیدیه که دنیا به عنوان خلاقیت و نوآوری تجربه کرده.
هر پاویون، طراحیِ خاص و متفاوت و مناسب با محتوای ارائه شده ی اون کشور داره.از پاویون ایران که بگذریم و بسیار داغون بود! توی رویدادی که بعد از جام جهانی و المپیک، سومین رویداد مهم دنیاست. میخوایم نگاهی به پاویون انگلیس داشته باشیم.موضوع پاویون؟ نوآوری برای آینده ی مشترک یا در عبارتی شعار گونه تر:اتصال ذهن ها_ایجاد آینده. و با استفاده از الگوریتم های کامپیوتری، بازدید کننده ها رو به تفکر در مورد چگونگی ارتباط برقرار کردن در مواجهه با تمدن های پیشرفته دعوت میکنه.این کانسپت علاوه بر نمایش چگونگی تاثیر انگلستان در هوش مصنوعی و فضا، طبق گفته ی اس دولین یا همون طراح این پاویون، هدفش افزایش توجه به الگوریتم هایی هست که بخشی از زندگی ما هستن و به طور مداوم در حال رشد هستن.به اینجا توجه کنین.این الگوریتم ها نقش مهمی در شکل گیری آینده داشته و خروجی اون براساس اون چیزیه که آموزش دیده و فردی که اون ها رو مدیریت کرده.بذارید اینجارو یه توضیح ریز از نحوه کارکردش بدم:

توی بحث ماشین لرنینگ، که مربوط به هوش مصنوعی هست، به جای اینکه همه چیز برنامه نویسی بشه، داده ها به یه الگوریتم عمومی داده میشن تا این الگوریتم بر اساس داده هایی که به اون داده شده، منطق خودش رو بسازه.این پاویون که به پاویون شعر معروف شده به قول خودش با تاکید بر هوش مصنوعی تونسته مفاهیم نوین رو بیان کنه.در ادامه این هارو هم به عنوان تکمله اضافه کنم.نکات کلیدی از اهداف این پاویون:

1.ترکیبی از فناوری، خلاقیت، نوآوری برای ارائه ی راه حل های پایدار چالش های آینده در کمترین زمان ممکن

2.ساختمانی که مثل یک فراخوان همه افراد رو دعوت به اجتماع کرده

3.تاکید بر مفهوم یکپارچگی، یکی بودن تمام جوامع، و پیش رفتن به سوی اهداف مشترک با مشارکت مردم دنیا

منو ببخشید که هنوز هم مثل فضاهای آکادمیک، دوست دارم توضیحاتم رو با مثال های طولانی و پروژه ای بیان کنم :)

از این گزارش مختصر(شاید دعوا کنین که چیش مختصر بود، ولی حقیقتا میشد کل همین مطلب رو فقط به پاویون انگلستان پرداخت)دنبال همین بودم که در قالب یه نمونه ی کوچیک، حکمرانی فضای مجازی توسط غرب رو بصورت عملی شاهد باشیم.

همه میدونیم که در دوره ی افول جنگ های سخت با سلاح سرد و گرم، میدان درگیری جدیدی برای جنگ ایجاد شد و اون جنگ نرم در پلتفرم های مجازی بود.

به این صورت که برای تصرف سرزمین ها، احتیاج به کشت و کشتار نبود بلکه تصرف مغزها، خودش یه تنه یک کشور رو در اختیار ابرقدرت های سودجو قرار میداد.اون هم بدون هزینه های نظامی و ناخوشایندی مردم.

از تکرار مکررات که بگذریم و سریع برم سر اصل مطلب، سخن اینه که چیزی که بهش امروزه زیاد توجه نمیشه مسئله ی تاثیرگذاری الگوریتم ها و قواعد و قانون های فضای مجازی بر تربیت و زیست دنیای واقعی انسان هاست.به همین دلیل، شاهد ظهور پلتفرم های بومی هستیم که در روند ساختشون باز هم از همون الگوریتم ها استفاده شده و فقط اسم ایرانی رو به یدک میکشن.یک وقت سو برداشت نشه که خدای نکرده من این کار رو بی فایده بدونم.نه.بلکه میگم این کار در قدم اول لازم هست اما کافی نیست.در برنامه ی بلند مدت ما نباید در همین سطح بمونیم.برای مثال این که اپلیکیشنی با سبک و سیاق اینستاگرام تولید کنیم، فقط ایرانی باشه، بیشتر حکم مسکن موقت رو داره.حتی اگر در سطوح بالاتر، دولت الکترونیک بخواد ذیل همون الگوریتم ها تولید بشه، باز هم خروجی کار، همون سبک زندگی رو برای جامعه به ارمغان میاره.حتی دین هم تبدیل به محل مصرف میشه و شاهد بلاگری مذهبی و غیره خواهیم بود.پس به قول آقای میرباقری، ما همچنان در مرحله ی کاربری فضای مجازی، ذیل الگوریتم های تولیدی تمدن غرب باقی میمونیم و در دراز مدت، حتی از اپلیکیشن هایی مثل ایتا و روبیکا و غیره، شاهد تربیت همون انسان ها هستیم.این بخشی از جنگ شناختی هست که دشمن به واسطه ی تسلطی که با تکنیک ها، الگوریتم ها و روش های تولیدی خودش بر ما داره، دستگاه محاسباتی ما رو به نفع خودش تغییر میده و ما شاهد انسان هایی هستیم که قوای تحلیلشون همچنان به نفع دشمن کار میکنه.البته در یک معنا و فضای کلی بخوام:

تا زمانی که استراتژی ها، روش ها، الگوریتم ها و تکنیک های تمدن غرب، بر همه ی شئونات زندگی ما، خصوصا علم و تکنولوژی و اقتصاد، حاکم باشن، انگار که هنوز تحت تصرف دشمنیم.

بنابراین شاید بشه گفت مسئله چیزی ورای فیلترینگ و ساخت اپلیکیشن ایرانی هست.مخاطب دارای تورم اطلاعات و اخبار، بدون توان تحلیل و انتقاد درست، سطحی نگر، خسته از تفکر و همیشه طالب لقمه ی آماده و مختصر، معتاد به اخبار، عدم صبر کافی برای کسب علم درست و کسی که با هر بادی جابجا میشه فقط چند مورد متداول از آثار تنفس در فضای سبک زندگی به شیوه ی شبکه های اجتماعی و الگوریتم های حاکم بر اونها هست.حالا شما روبیکا بساز.فلان بساز.وقتی زیرساخت های این اپلیکیشنها تحت حکومت همون الگوریتم ها هست باز هم مخاطبی منفعل، دنبال سرگرمی و بدون توان تحلیل و اراده خواهیم داشت.یعنی تربیت یافته ی غرب.یعنی انسان هایی که در هر جای دنیا باشند مثل هم فکر کنند و در راستای اهداف تمدن غرب بدون دخالت مستقیم اون ها، قدم برمیدارن.

ما باید از سطح دفاع صرف، و کاربری که میخواد به زور خودش رو حفظ کنه، بیرون بیایم و پا در عرصه ی حکمرانی بذاریم.خدا رهبر انقلاب رو حفظ کنه که فرمودن ما در زمینه ی هوش مصنوعی باید جز ده کشور برتر دنیا باشیم یک همچین چیزی.جزئیاتش رو افراد متخصص و توانمند و نخبه باید تعیین کنن.مخصوصا در خصوص چالش ها.

چالش هایی هم پیش رومون هست.اول اینکه نباید از هدف خودمون غافل بشیم.ما هدفمون از هر امکانات و ابزار و علمی رسوندن انسان به توحید هست.قرار نیست ابزارهایی تولید بشن که باعث غفلت انسان از توحید بشن.فضای مجازی رو میتونیم ذیل حکمرانی عالم خیال قرار بدیم.بنابراین خیلی باظرافت باهاش باید برخورد بشه.چطور تکنولوژی داشته باشیم که رهیافتی به سمت اندیشه ی توحیدی باشه؟ چه استراتژی هایی برای تحقق هدف ما هست؟ این بحث های نظری در مقام عمل و با شرایط امروز چقدر راهگشا و عملی هستن؟ و...

قطعا برای همچین ایده ای، باید مسئله های فضای مجازی رو شناخت.روند تکاملشون، زیرساخت هایی که برشون استوارن، روش های مورداستفاده و نقطه اثرشون بر انسان ها و چگونگی فرایندهاشون.

پی نوشت ها:

1.اولا که، عذرخواهی بابت یک مطلب طولانی و نارسایی مطلب به دلیل نابلدی نویسنده اش.

باز هم بیشترین چیزی که ذهنم رو درگیر میکنه این سوال هست که در این راستا من چیکار میتونم بکنم؟ من چیکااااار میتونم بکنم؟

شامل اینکه از کجا باید شروع کنم؟ چه مطالعاتی و چه کارای عملی باید داشته باشم؟ و...

2.اگر بزرگواری از اینجا رد شد و گذرش به اینجا خورد خوشحال میشم نظر بدید خلاصه

3.نکته طنز: همیشه ی خدا با بعضی کارای فرهنگی مشکل داشتم.گاهی اوقات یه مطلب خیلی خوبی بود که دوست داشتم توی اون به اصطلاح رزق های معنوی که بچه های بسیج و اتحادیه و..درست میکردن بنویسم، ولی میگفتن بیشتر از دو جمله ی کوتاه نباید باشه.استدلالشون این بود که امروز نسل جدید مطلب طولانی حتی در حد دو پاراگراف نمیخونه و راه حل ما اینه که با مخاطب به طور کاااامل راه بیایم و جملات کلیشه ای تکراری بسیاااار کوتاه رو بدیم بهش تا امید داشته باشیم که بخونه.میگفتم خب باشه من که نمیگم کوتاه نویسی رو تعطیل کنیم.یعنی هییچ قدمی در راستای اصلاح این عادت زشت نباید برداریم؟ بد عادت بمونن؟ حتی در حد اینکه فقط بعضی از رزق ها مطلبشون دو پاراگراف باشه؟ اصلا از کجا معلوم که واقعا یک نفر هم نخونه؟ هی خدا دوباره یاد حرص خوردنامون افتادم.آخرشم بخاطر جلوگیری از تفرقه و عدم توقف شور و هیجان بچه ها برای فعالیت، باید کوتاه میومدیم.